Materiaal downloaden
Vul je gegevens in en we sturen het bestand direct naar je e-mailadres toe.
Juni is weer in aantocht. En weet je wat dat betekent? Het is Men’s Mental Health Awareness Month! Een maand waarin we stilstaan bij de mentale gezondheid van mannen en jongens. Maar waarom is dit zo belangrijk, vooral in onze klaslokalen?
Picture dit: het is maandagochtend, eerste uur. Emma steekt haar vinger op en vertelt openlijk over haar weekend vol stress vanwege de komende toets. Ze deelt haar zorgen, vraagt om hulp, en krijgt steun van haar klasgenoten. Aan de andere kant van het lokaal zit Kevin. Ook hij heeft slapeloze nachten gehad, ook hij voelt de druk. Maar Kevin? Die houdt zijn mond stijf dicht. “Jongens huilen niet,” fluistert een stemmetje in zijn hoofd.
De stille strijd in onze klaslokalen
Het is geen geheim dat jongens en meisjes anders omgaan met emoties. Waar meisjes vaak van nature geneigd zijn om hun gevoelens te delen, houden jongens hun emotionele wereld meestal voor zichzelf. Dit is niet omdat ze geen gevoelens hebben. Het komt omdat onze maatschappij jongens heeft geleerd dat kwetsbaarheid tonen een teken van zwakte is.
Denk eens terug aan je eigen schooltijd. Hoeveel keer heb je een jongen horen zeggen: “Ach, het gaat wel” als hij duidelijk worstelde? Of die keer dat Mark tijdens de pauze in zijn eentje op de gang stond, terwijl iedereen kon zien dat hij van slag was, maar niemand durfde te vragen wat er aan de hand was?
Deze cultuur van stilzwijgen heeft gevolgen. Jongens leren hun emoties weg te stoppen, wat later kan leiden tot depressie, angststoornissen, of zelfs suïcidale gedachten. En dat willen we niet, toch?
Waarom juni zo belangrijk is
Men’s Mental Health Awareness Month bestaat niet voor niets. Het herinnert ons eraan dat mentale gezondheid geen “vrouwending” is. Mannen en jongens hebben net zoveel recht op emotionele ondersteuning als iedereen. Ze verdienen het om gehoord te worden zonder dat ze zich hoeven te schamen.
In onze klaslokalen zitten leerlingen met verschillende achtergronden, persoonlijkheden en manieren van omgaan met stress. Sommigen zijn extravert en delen alles. Anderen zijn introverten die hun emoties koesteren als kostbare geheimen. En dan heb je nog de jongens die geleerd hebben dat “echte mannen” niet praten over hun problemen.
Signalen herkennen: de kunst van het tussen-de-regels-door lezen
Als docent ben je vaak de eerste die signalen opvangt. Maar hoe herken je dat een jongen worstelt als hij het niet zegt? Let op deze subtiele tekenen:
Gedragsveranderingen die opvallen
Plotselinge agressie waar eerst rust was. De altijd vrolijke leerling die ineens chagrijnig wordt. Of andersom – de drukke jongen die ineens stil en teruggetrokken wordt.
Schoolprestaties die ineens kelderen
Niet omdat hij lui is, maar omdat zijn hoofd vol zit met zorgen die hij niet durft uit te spreken.
Sociale isolatie
Hij zit alleen tijdens de lunch, doet niet meer mee met groepsgesprekken, of vermijdt oogcontact.
Fysieke klachten zonder duidelijke oorzaak
Hoofdpijn, buikpijn, moeheid – soms uit het lichaam wat de mond niet durft zeggen.
Praktische tips: hoe maak jij het verschil?
1. Creëer een veilige ruimte
Begin klein. Maak van je klaslokaal een plek waar alle emoties welkom zijn. Hang een poster op met de boodschap: “Het is okey om niet okey te zijn.” Laat zien dat kwetsbaarheid moed vraagt, geen zwakte toont.
2. Model het gedrag dat je wilt zien
Deel ook jouw eigen worstelingen (op een gepaste manier natuurlijk). “Gisteren had ik een moeilijke dag, en weet je wat me hielp? Praten met mijn partner.” Zo laat je zien dat ook volwassenen soms hulp nodig hebben.
3. Gebruik de kracht van verhalen
Verhalen over mannelijke rolmodellen die openlijk praatten over hun mentale gezondheid. Denk aan sporters die hun depressie hebben gedeeld, of acteurs die hulp zochten voor angststoornissen. Het doorbreekt het taboe.
4. Maak gebruik van activiteiten die emoties bespreekbaar maken
Bij WeLoveSociety hebben we schoolvoorlichtingen zoals “Ik en de Ander” die leerlingen helpen elkaar beter te begrijpen. Door gerichte activiteiten leer je leerlingen dat verschillen – ook in emotionele expressie – waardevol zijn.
5. Vier kleine overwinningen
Als een jongen voor het eerst toegeeft dat hij het moeilijk heeft, maak daar dan geen grote toestand van. Een simpel “Dank je dat je dit deelt” is vaak genoeg. Te veel aandacht kan hem afschrikken.
Tips voor jongens: het is okey om jezelf te zijn
Aan alle jongens die dit lezen: je emoties maken je niet zwak. Ze maken je menselijk.
1. Start klein. Je hoeft niet meteen je hele verhaal te vertellen. Begin met: “Ik heb een rotdag gehad.” Dat is al een begin.
2. Zoek je manier van uiten. Niet iedereen praat graag. Misschien helpt het om te schrijven, te tekenen of gewoon een lange wandeling te maken.
3. Zoek een vertrouwenspersoon. Dat kan een docent zijn, een ouder, een vriend, of zelfs een schoolmaatschappelijk werker. Het maakt niet uit wie, als het maar iemand is die naar je luistert zonder te oordelen.
4. Weet dat je niet alleen bent. Veel jongens worstelen met dezelfde dingen. Door open te zijn, help je niet alleen jezelf, maar ook anderen die misschien nog niet durven.
De rol van medeleerlingen
Laten we ook de kracht van peer support niet onderschatten. Klasgenoten kunnen ongelooflijk ondersteunend zijn als ze weten hoe. Leer leerlingen naar elkaar te luisteren zonder meteen oplossingen aan te dragen. Soms heeft iemand gewoon iemand nodig die zegt: “Dat klinkt zwaar, man.”
Ouders: jullie rol is cruciaal
Thuis begint het. Als ouders laten zien dat emoties gedeeld mogen worden, dat papa ook weleens verdrietig is of bang, dan normaliseer je dit voor je zoon. Vraag niet alleen “Hoe was school?”, maar ook “Hoe voel je je vandaag?”
Wanneer doorverwijzen?
Natuurlijk kun je niet alle problemen oplossen. Weet wanneer het tijd is om professionele hulp in te schakelen. Als een leerling praat over zelfbeschadiging, suïcidale gedachten, of als zijn gedrag plotseling extreem verandert, aarzel dan niet om contact op te nemen met schoolbegeleiders of externe hulpverleners.
Een klaslokaal waar iedereen kan zijn wie hij is
Uiteindelijk gaat het erom dat we klaslokalen creëren waar alle leerlingen zich veilig voelen om zichzelf te zijn. Waar Kevin net zo gemakkelijk zijn zorgen kan delen als Emma. Waar verschillen in de klas niet als hinderlijk worden gezien, maar als verrijkend.
Deze maand, tijdens Men’s Mental Health Awareness Month, daag ik je uit: kijk eens anders naar de jongens in je klas. Zie je de stille worsteling achter het stoere masker? Kan je een veilige ruimte creëren waar ze hun verhaal durven te vertellen?
Het verschil dat je als docent kunt maken is groter dan je denkt. Soms red je letterlijk levens door gewoon te laten zien dat je er bent, dat je luistert, en dat emoties – alle emoties – welkom zijn in jouw klaslokaal.
Want aan het eind van de dag willen we toch allemaal hetzelfde: leerlingen die zich geaccepteerd, begrepen en ondersteund voelen. Ongeacht hun geslacht.
Wil je meer leren over hoe je verschillen in de klas kunt omarmen en leerlingen kunt helpen elkaar te begrijpen? Neem contact met ons op om te ontdekken hoe WeLoveSociety je school kan ondersteunen.
Veelgestelde vragen (FAQ)
Hoe weet ik of een jongen professionele hulp nodig heeft?
Wees alert op signalen die aangeven dat er meer aan de hand is: uitspraken over zichzelf pijn doen, drastische veranderingen in gedrag, wekenlang vermijden van sociale contacten, of cijfers die plots veel slechter worden zonder duidelijke reden. Vertrouw op je gevoel en aarzel niet om schoolbegeleiders of ouders in te schakelen.
Wat als een jongen niet wil praten, ondanks mijn pogingen?
Respecteer zijn grenzen, maar laat wel weten dat je er bent. Zeg iets als: “Ik zie dat je het moeilijk hebt. Je hoeft nu niet te praten, maar weet dat ik er ben als je dat wel wilt.” Soms helpt het om alternatieve uitingsvormen aan te bieden, zoals schrijven of tekenen.
Kunnen jongens en meisjes wel in dezelfde groep praten over emoties?
Absoluut! Gemengde groepen kunnen juist heel waardevol zijn omdat ze stereotypen doorbreken. Jongens zien dat meisjes ook worstelen, en meisjes leren dat jongens ook gevoelens hebben. Zorg wel voor goede begeleiding en duidelijke afspraken over respect en vertrouwelijkheid.
Hoe ga ik om met ouders die vinden dat hun zoon "gewoon sterker moet worden"?
Leg uit dat emotionele intelligentie een vorm van sterkte is. Deel onderzoek over de positieve effecten van emotionele openheid op schoolprestaties en welzijn. Benadruk dat het gaat om je zoon helpen betere coping-strategieën te ontwikkelen, niet om hem “zwakker” te maken.
Wat kan ik doen als ik zelf ongemakkelijk ben met emotionele gesprekken?
Begin met kleine stapjes en investeer in je eigen emotionele vaardigheden. Volg een training, lees boeken over het onderwerp, of vraag hulp aan collegae die hier ervaring mee hebben. Je hoeft niet perfect te zijn – authentieke empathie is vaak belangrijker dan technische kennis.